Bezpłatna pomoc prawna rozszerzona. Weszły w życie zmiany

&lt![CDATA[

Nowelizacja tych przepisów była inicjatywą prezydenta Andrzeja Dudy. Zgodnie podstawową zmianą wprowadzoną od nowego roku na mocy nowelizacji zrezygnowano ze spisu kategorii osób, którym taka bezpłatna pomoc prawna na etapie przedsądowym przysługiwała. Dotychczas do takiej pomocy były uprawnione m.in. osoby, którym przyznano świadczenie z pomocy społecznej, posiadające Kartę Dużej Rodziny, które nie ukończyły 26 lat albo ukończyły 65 lat, kobiety w ciąży oraz ofiary klęsk żywiołowych.

Natomiast zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy „osoba uprawniona, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, składa pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej”. Oświadczenie składa się osobie udzielającej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczącej nieodpłatne poradnictwo obywatelskie.

„Jest to zasadnicza zmiana w porównaniu z obowiązującym stanem prawnym. System nieodpłatnej pomocy zostanie otwarty na osoby, które nie zaliczały się dotychczas do żadnej z grup beneficjentów ustawy, jednak znajdują się w takiej sytuacji materialnej, która uniemożliwia im skorzystanie z odpłatnych usług prawniczych” – informowała latem Kancelaria Prezydenta, gdy prezydent Duda podpisał ustawę. Jak podkreślono, po wejściu ustawy w życie, pomoc prawna „zostanie rozszerzona o sporządzanie projektów pism w określonych sprawach, a nie, jak do tej pory, jedynie pomoc w ich sporządzaniu”.

„Kolejna istotna zmiana zakłada, że w ramach systemu punktów nieodpłatnej pomocy świadczone będzie również poradnictwo obywatelskie. (…) Poradnictwo obywatelskie powinno ułatwić osobom, które uzyskały poradę, a mogą mieć trudności ze zrozumieniem skomplikowanego języka prawniczego, w pełni wykorzystać uzyskaną wiedzę. Jako szczególnie preferowane dziedziny poradnictwa obywatelskiego ustawa wskazuje porady dla osób zadłużonych, porady z zakresu spraw mieszkaniowych i z zakresu zabezpieczenia społecznego” – wskazywano. Jak stanowi nowelizacja „nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje również nieodpłatną mediację”.

Zgodnie z założeniami połowa punktów powierzonych organizacjom pozarządowym powinna zostać przeznaczona na świadczenie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. „Oznacza to, że około 25 proc. wszystkich punktów funkcjonujących w ramach istniejącego systemu nieodpłatnej pomocy, będzie świadczyło właśnie poradnictwo obywatelskie” – przekazywała Kancelaria Prezydenta.

Wejście w życie od początku 2016 r. – obecnie znowelizowanej – ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej było zwieńczeniem wieloletnich wysiłków zmierzających do wprowadzenia takich przepisów. Wcześniej propozycje omawiano od ponad dekady, a złożenie projektu planowało kilku ministrów sprawiedliwości.

Na mocy ustawy uchwalonej latem 2015 r. w kraju powstało ponad 1,5 tys. punktów, w których są udzielane bezpłatne porady w przeciętnym wymiarze pięciu dni w tygodniu, co najmniej przez cztery godz. dziennie. Pomoc świadczą adwokaci lub radcowie prawni na podstawie umowy zawartej z powiatem, ale także organizacje pozarządowe.

Jak jednak w sierpniu 2017 r. – gdy prezydent Duda skierował do Sejmu projekt nowelizacji tej ustawy – wskazywała Kancelaria Prezydenta „zgromadzone dotychczas dane o funkcjonowaniu ustawy w praktyce jednoznacznie wskazują na potrzebę nowelizacji”. „Z analizy odnoszącej się do pierwszego roku obowiązywania ustawy wynika, że w 2016 r. udzielono 377 tys. 506 porad prawnych, w tym: 237 tys. 389 porad w 882 punktach prowadzonych przez adwokatów lub radców prawnych i 140 tys. 117 porad w 642 punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe. Zatem na jeden punkt prowadzony przez adwokatów lub radców prawnych przypada średnio nieco ponad 269 porad, zaś na jeden punkt prowadzony przez organizacje pozarządowe – nieco ponad 218 porad” – informowano.

„Zestawienie powyższych danych z czterogodzinnym czasem funkcjonowania punktów nieodpłatnej pomocy prawnej prowadzi do wniosku, że możliwości (…) systemu nie zostały dotychczas w pełni wykorzystane. Na jeden dzień funkcjonowania punktu nieodpłatnej pomocy prawnej przypada bowiem średnio udzielenie jednej porady w ciągu około jednej godziny” – konkludowała Kancelaria Prezydenta.

Z kolei w poniedziałek – ostatni dzień starego roku – w Dzienniku Ustaw opublikowano rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 21 grudnia 2018 r. ws. nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego. W tym akcie wykonawczym, który wszedł w życie razem z nowelizacją, zawarto szczegółowe kwestie dotyczące sposobu udzielania i dokumentowania nieodpłatnej pomocy i poradnictwa.

]]
Więcej informacji

Prawo budowlane w Polsce

Prawo budowlane – najważniejsza polska ustawa z zakresu projektowania, budowy, nadzoru, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz zasad działania organów administracji publicznej w tym zakresie.

Ustawa reguluje także sprawy związane z:

  • ochroną środowiska podczas działań związanych z wykonywaniem rozbiórek, wznoszenia nowych obiektów i ich utrzymania
  • miejscem realizacji inwestycji i sposobem uzyskiwania pozwolenia na budowę oraz rozbiórkę, a także określeniem rodzajów robót budowlanych i budów niewymagających pozwolenia na budowę
  • oddawania obiektów budowlanych do użytkowania
  • prowadzeniem działalności zawodowej osób związanych z budownictwem (uprawnień do wykonywania samodzielnych funkcji w budownictwie, tzw. uprawnienia budowlane) i ich odpowiedzialnością karną i zawodową
  • prawami i obowiązkami uczestników procesu budowlanego
  • postępowaniem w wypadku katastrofy budowlanej.

Pierwszy akt prawny, w którym można dopatrywać się odpowiednika obecnej ustawy Prawo budowlane, powstał 16 lutego 1928 roku. Było to rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o „prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli”. Przepis ten był bardzo obszerny, liczył aż 422 artykuły i jako rozporządzenie wydany został z mocą ustawy (wg przedwojennych uregulowań prawnych zawierał artykuły). Tak duża liczba umieszczonych w nim artykułów absolutnie nie oznacza jednak, że był on bardziej złożony i skomplikowany od obecnych przepisów. Jego objętość wynikała wyłącznie z prostego faktu, że obszar kodyfikacji w nim zawartej był bez porównania szerszy niż w obecnej ustawie Prawo budowlane. Oprócz dzisiejszych kwestii wchodzących w sferę zainteresowania Prawa budowlanego znalazły w nim miejsce liczne zagadnienia z zakresu dzisiejszej ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ochrony przeciwpożarowej, prawa cywilnego, ustawy o drogach publicznych, prawa lokalowego czy wreszcie dzisiejszych przepisów techniczno -budowlanych dla części obiektów budowlanych.

Ostatni przedwojenny tekst jednolity rozporządzenia z 1928 roku ukazał się w Dzienniku Ustaw nr 34 z 17 kwietnia 1939 roku pod pozycją 216.

Dowodem uniwersalności przedwojennego prawa budowlanego może być fakt, że zostało ono zastąpione przez nowe przepisy dopiero po ponad 33 latach, 13 sierpnia 1961 roku, kiedy to jego miejsce zajęła ustawa Prawo budowlane z 31 stycznia 1961 roku, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 7 z 1961 roku pod pozycją 46.

Ówczesna, pierwsza polska powojenna ustawa budowlana, była już znacznie odchudzona, liczyła zaledwie 96 artykułów i przetrwała jako akt obowiązującego prawa przez kolejnych blisko 14 lat, aż do l marca 1975 roku. O jej precyzji i jednoznaczności oraz adekwatności w opisie procesu budowlanego rzeczywistości lat 60-tych może świadczyć fakt, że w okresie wspomnianych 14 lat dokonano zaledwie dwóch niewielkich nowelizacji jej pierwotnego tekstu.

Od l marca 1975 roku weszła wżycie kolejna, nowa ustawa Prawo budowlane. Jej wprowadzenie związane było z przeżywanym w tym okresie znacznym ożywieniem gospodarczym, związanym z chwytliwym hasłem „budowy drugiej Polski”, w sposób szczególnie duży przekładającym się na skalę rozpoczynanych i prowadzonych wówczas inwestycji budowlanych.

Ustawa ta zawierała tylko 71 artykułów, a ważniejsze zmiany to likwidacja funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego (na całe 6 lat, aż do roku 1981, kiedy to w jednej z kolejnych nowelizacji inspektor nadzoru wrócił do tekstu ustawy), zniesienie wymogu zdawania egzaminu przy nabywaniu uprawnień budowlanych, zwanych wówczas „stwierdzeniem posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie”, itd.

Transformacja ustrojowa początku lat 90-tych wymusiła rozpoczęcie prac nad całkiem nowym prawem budowlanym. Liczne rządowe, resortowe i środowiskowe projekty nowej budowlanej ustawy zasadniczej zostały scalone w 1993 roku w jeden rządowy projekt nowej ustawy i ostatecznie w dniu 7 lipca 1994 roku Sejm przyjął nową ustawę Prawo budowlane, z datą jej wejścia w życie określoną na l stycznia 1995 roku.

Formalnie obowiązuje ona do dnia dzisiejszego, z tym, że ilość nowelizacji, jakim podlegał jej tekst w ciągu 17 lat od momentu wprowadzenia powoduje, że już tylko w bardzo małym stopniu obecne jej zapisy przypominają te, z którymi mieliśmy do czynienia na początku roku 1995.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *