<![CDATA[
Sprawa dotyczyła skargi do NSA o wznowienie postępowania wcześniej zakończonego wyrokiem tego sądu. W skardze tej wskazano, iż spółka będąca stroną w sprawie, nie była należycie reprezentowana w postępowaniu przed NSA, zakończonym prawomocnym wyrokiem, co uzasadniało wniesienie skargi o wznowienie postępowania.
NSA odrzucił skargę, po stwierdzeniu, że wniesiono ją po upływie terminu. Od tej decyzji z kolei wniesiono skargę kasacyjną, którą NSA odrzucił. W uzasadnieniu swego postanowienia NSA wskazywał m.in., iż skarga kasacyjna przysługuje od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych. Natomiast – jak wywodził – nie ma możliwości zaskarżenia orzeczeń NSA, gdyż są one prawomocne od chwili ogłoszenia i nie przysługuje zatem od nich jakikolwiek środek odwoławczy. „Z tych względów skarga kasacyjna wniesiona od orzeczenia NSA jest niedopuszczalna i jako taka musi podlegać odrzuceniu” – ocenił ten sąd.
Na przepisy w ten sposób regulujące te kwestie, wpłynęła skarga do TK. W ocenie skarżącej spółki kwestionowane przepisy naruszyły „konstytucyjne prawo do odpowiednio ukształtowanej procedury sądowej, zgodnej z wymogami sprawiedliwości i jawności oraz zakaz zamykania lub nadmiernego ograniczania dostępu do wymiaru sprawiedliwości”.
Argumentu tego nie podzielił w środę TK, który uznał, iż kwestionowany przepis Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zakresie, w jakim „nie przewiduje możliwości zaskarżenia skargą kasacyjną postanowienia NSA, którym ten sąd, orzekając po raz pierwszy o tej sprawie, odrzuca skargę o wznowienie postępowania przed NSA”, jest zgodny z konstytucją.
„Oceniając tę kwestię TK przypomniał, że prawomocność orzeczeń sądowych stanowi sama w sobie wartość konstytucyjną. Niezbędne jest więc staranne wyważenie proporcji pomiędzy realizacją zasady sprawiedliwości proceduralnej, a potrzebą ochrony stabilności i pewności stanu prawnego” – zaznaczono w komunikacie wydanym po wyroku TK.
Jak dodano „w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w wypadku gdy skarga o wznowienie dotyczy sprawy rozstrzygniętej już merytorycznie przez NSA, i rozpoznawana jest przez ten sąd, szczególna pozycja ustrojowa NSA podważa argumenty skarżącej”.
Jak przypomniano, w podobnych sprawach rozstrzyganych przez TK, np. w odniesieniu do postępowania cywilnego, Trybunał „uznał za rozstrzygającą kwestę, czy brak środka zaskarżenia zamykał zarazem skarżącemu drogę do domagania się rozpoznania jego sprawy w drugiej instancji pod względem merytorycznym, a więc ograniczał jego dostęp do sądu”. „Ta przesłanka nie zachodziła jednak w sytuacji uregulowanej w zaskarżonym przepisie Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, gdyż skarga o wznowienie dotyczy sprawy już rozstrzygniętej merytorycznie w drugiej instancji” – zaznaczył TK.
TK rozpoznał sprawę w składzie pięciorga sędziów. Przewodniczącym składu orzekającego był sędzia Andrzej Zielonacki, a sprawozdawcą sędzia Stanisław Rymar. Orzeczenie zapadło jednogłośnie.
]]
Więcej informacji
Prawo budowlane – najważniejsza polska ustawa z zakresu projektowania, budowy, nadzoru, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz zasad działania organów administracji publicznej w tym zakresie.
Ustawa reguluje także sprawy związane z:
- ochroną środowiska podczas działań związanych z wykonywaniem rozbiórek, wznoszenia nowych obiektów i ich utrzymania
- miejscem realizacji inwestycji i sposobem uzyskiwania pozwolenia na budowę oraz rozbiórkę, a także określeniem rodzajów robót budowlanych i budów niewymagających pozwolenia na budowę
- oddawania obiektów budowlanych do użytkowania
- prowadzeniem działalności zawodowej osób związanych z budownictwem (uprawnień do wykonywania samodzielnych funkcji w budownictwie, tzw. uprawnienia budowlane) i ich odpowiedzialnością karną i zawodową
- prawami i obowiązkami uczestników procesu budowlanego
- postępowaniem w wypadku katastrofy budowlanej.
Pierwszy akt prawny, w którym można dopatrywać się odpowiednika obecnej ustawy Prawo budowlane, powstał 16 lutego 1928 roku. Było to rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o „prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli”. Przepis ten był bardzo obszerny, liczył aż 422 artykuły i jako rozporządzenie wydany został z mocą ustawy (wg przedwojennych uregulowań prawnych zawierał artykuły). Tak duża liczba umieszczonych w nim artykułów absolutnie nie oznacza jednak, że był on bardziej złożony i skomplikowany od obecnych przepisów. Jego objętość wynikała wyłącznie z prostego faktu, że obszar kodyfikacji w nim zawartej był bez porównania szerszy niż w obecnej ustawie Prawo budowlane. Oprócz dzisiejszych kwestii wchodzących w sferę zainteresowania Prawa budowlanego znalazły w nim miejsce liczne zagadnienia z zakresu dzisiejszej ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ochrony przeciwpożarowej, prawa cywilnego, ustawy o drogach publicznych, prawa lokalowego czy wreszcie dzisiejszych przepisów techniczno -budowlanych dla części obiektów budowlanych.
Ostatni przedwojenny tekst jednolity rozporządzenia z 1928 roku ukazał się w Dzienniku Ustaw nr 34 z 17 kwietnia 1939 roku pod pozycją 216.
Dowodem uniwersalności przedwojennego prawa budowlanego może być fakt, że zostało ono zastąpione przez nowe przepisy dopiero po ponad 33 latach, 13 sierpnia 1961 roku, kiedy to jego miejsce zajęła ustawa Prawo budowlane z 31 stycznia 1961 roku, opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 7 z 1961 roku pod pozycją 46.
Ówczesna, pierwsza polska powojenna ustawa budowlana, była już znacznie odchudzona, liczyła zaledwie 96 artykułów i przetrwała jako akt obowiązującego prawa przez kolejnych blisko 14 lat, aż do l marca 1975 roku. O jej precyzji i jednoznaczności oraz adekwatności w opisie procesu budowlanego rzeczywistości lat 60-tych może świadczyć fakt, że w okresie wspomnianych 14 lat dokonano zaledwie dwóch niewielkich nowelizacji jej pierwotnego tekstu.
Od l marca 1975 roku weszła wżycie kolejna, nowa ustawa Prawo budowlane. Jej wprowadzenie związane było z przeżywanym w tym okresie znacznym ożywieniem gospodarczym, związanym z chwytliwym hasłem „budowy drugiej Polski”, w sposób szczególnie duży przekładającym się na skalę rozpoczynanych i prowadzonych wówczas inwestycji budowlanych.
Ustawa ta zawierała tylko 71 artykułów, a ważniejsze zmiany to likwidacja funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego (na całe 6 lat, aż do roku 1981, kiedy to w jednej z kolejnych nowelizacji inspektor nadzoru wrócił do tekstu ustawy), zniesienie wymogu zdawania egzaminu przy nabywaniu uprawnień budowlanych, zwanych wówczas „stwierdzeniem posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie”, itd.
Transformacja ustrojowa początku lat 90-tych wymusiła rozpoczęcie prac nad całkiem nowym prawem budowlanym. Liczne rządowe, resortowe i środowiskowe projekty nowej budowlanej ustawy zasadniczej zostały scalone w 1993 roku w jeden rządowy projekt nowej ustawy i ostatecznie w dniu 7 lipca 1994 roku Sejm przyjął nową ustawę Prawo budowlane, z datą jej wejścia w życie określoną na l stycznia 1995 roku.
Formalnie obowiązuje ona do dnia dzisiejszego, z tym, że ilość nowelizacji, jakim podlegał jej tekst w ciągu 17 lat od momentu wprowadzenia powoduje, że już tylko w bardzo małym stopniu obecne jej zapisy przypominają te, z którymi mieliśmy do czynienia na początku roku 1995.